Evlilikte Ekonomik Şiddet

Evlilik akdi hukuk sistemimizde özel düzenlenmiş ve kişilerin hayatlarını tamamen etkileyen, resmi sonuçları olan özel akitlerdendir. Özel yapısı gereğince devlet akdin bozulmasını (boşanma) bir takım belli şartlara bağlamış ve bu konuda hakimlere geniş yetkiler tanımıştır. Açık ifadesi ile evlilik kural olarak tarafların isteğiyle kurulur ancak devletin olur vermesiyle bozulur niteliktedir.

Türk Medeni Kanunu Madde 166/1: Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.

TMK 166/1 Bu bağlamda en genel boşanma sebebi olup bir çok alt başlık altında ve genellikle Yüksek Mahkeme içtihatları doğrultusunda altı doldurulan bir maddedir. Bu alt başlıklardan bir tanesi Ekonomik Şiddettir.

Türk Medeni Kanunu Madde 186: Eşler oturacakları konutu birlikte seçerler. Birliği eşler beraberce yönetirler. Eşler birliğin giderlerine güçleri oranında emek ve malvarlıkları ile katılırlar.

Temelde evliliği "ortak" bir hayata bakış, katlanış ve mücadele olduğu, "kader birliği" olarak nitelendirildiği görüşü hukuk sistemimizde yer etmiştir. Yargıtay'ın yerleşik kararlarında bu ortak birliğe aykırı düşen, karşı tarafı yok sayan, idareten yapılan hareketler kusur kabul edilmekte ve bu kusur boşanma için yeterli görülebilmektedir. Bu kusurluluğun bir diğer örneği ise hayat ortaklığının bazı yönlerinde güçlü olan eşin diğer eşe karşı bunu bir üstünlük kurma, direncini kırma, baskı, tehdit hatta zorbalık aracı olarak kullanmasıdır.

Erkeğin yahut kadının fark etmeksizin bir eşin diğer eşe karşı daha fazla maaş alması, miras yahut diğer nedenlerle ekonomik olarak daha güçlü konumda bulunması ve bu gücünü kötüye kullanması da bu doğrultuda değerlendirilmektedir. Güçlü olan eşin, gücünü kullanarak diğer eşin hareketlerini manipüle etme, kendi istediği sınırda tutma, aşağılama ya da eziyet aracı olarak kullanmasına ekonomik şiddet adı verilir. Yargıtay tüm şiddet başlıklarında olduğu gibi ekonomik şiddeti de ağır kusur olarak değerlendirmekte ve boşanmaya yeter sebep saymaktadır.

YARGITAY 2. Hukuk Dairesi 2019 / 6157-10856 E./K.

Davalı-karşı davacı erkeğin eşini "Sen ancak benim paramla varsın, sen ben yoksam hiçsin" diyerek aşağıladığı ve eşine yönelik süregelen fiziksel şiddetinin olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda davacı-karşı davalı kadının evlilik birliğinin temelinden sarsılması (TMK m. 166/1) hukuki sebebine dayalı boşanma davasının ispatlandığının kabulü gerekir. O halde davacı-karşı davalı kadının boşanma davasının kabul edilmesi gerekirken, yetersiz gerekçe ile reddine karar verilmesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre davalı-karşı davacı erkeğin yeniden hüküm kurulması gerekli hale gelen TMK 166/1. ve TMK 161. maddelerine dayalı boşanma davaları ve fer’ilerine yönelik temyiz itirazları ile diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.